ԴԱՎԹԱԿ ՔԵՐԹՈՂ (VII դ. )

ԴԱՎԹԱԿ  ՔԵՐԹՈՂ* (ծ. և մ. թթ. անհտ), VII դ. բանաստեղծ

Քերթողի «Ողբքը» աշխարհիկ թեմայով մեզ հասած ստեղծագործություններից հնագույնն է հայ պոեզիայում։ Նա երկար տարիներ ապրել է Հայոց Արևելից կողմերի իշխան Ջևանշիրի (ձեռագրերում նաև Ջիւանշիր, Ջուանշիր, Ջւանշեր)  արքունիքում և նրա ողբերգական մահվան առիթով գրել է իր նշանավոր ստեղծագործությունը:  «Ողբք ի մահն Ջեւանշէրի՝ մեծի իշխանին» (հրտ.՝ 1986) դամբանական ողբը պահպանվել է Մովսես Կաղանկատվացու  «Պատմութիւն Աղուանից աշխարհի» աշխատության մեջ: «Ողբքը» (127 տող, 36 տուն) ակրոստիքոս է: Դավթակ Քերթողի խոսքը հատկանշվում է քնարական ներշնչվածությամբ, բանաստեղծական ինքնատիպ պատկերներով:

Իշխանը սպանվել է 670 թվականին:  Ջևանշիրը իշխանն էր աղվանից երկրի, որը գիտական գրականության մեջ հայտնի է որպես Կովկասյան Աղվանք (հին և միջնդարյան պետություն, որն ընկած է Արևելյան Անդրկովկասում): 5-րդ դարի առաջին երեսնամյակի վերջում Աղվանքի մեջ մտցվեցին Հայաստանի հյուսիսարևելյան շրջանները: Աղվանքն իր հայկական և ոչ հայկական բնակչությամբ (այստեղ ապրում էին 20-ից ավելի աղվանական ցեղեր) քրիստոնեություն էր դավանում և եկեղեցու հետ ուներ մեկ միասնական ուղղություն:

______________

Քերթող - նշանակում է բանաստեղծ